TẢn mẠn Đôi dòng vỀ chòm kim ngƯu nhân nĂm con trâu

[tanphuco]

Hệ thống quảng cáo SangNhuong.com

Chỉ chưa đầy 12 tiếng đồng hồ nữa là mọi người sẽ đón chào giây phút giao thừa cho một năm mới âm lịch, năm Con Trâu. Theo âm lịch, ta có 12 con giáp, còn theo chiêm tinh phương Tây, ta cũng có 12 chòm sao Hoàng đạo. 12 con giáp của người Á đông không hoàn toàn trùng với 12 chòm sao Hoàng đạo của Tây phương, nhưng ít ra chúng ta cũng có một vài điểm trùng. Năm nay, chúng ta đón năm con Trâu, và con Trâu cũng là một trong 12 biểu tượng của chiêm tinh phương Tây, đó là chòm sao Kim Ngưu. Con Trâu đứng thứ 2 trong 12 con giáp Á đông, chòm Kim ngưu cũng đứng thứ 2, có lẽ đây không hẳn là một sự ngẫu nhiên. Nhân năm mới Kỷ Sửu đang tới gần, chúng ta cùng xét một vài đặc điểm của chòm sao Kim Ngưu, một chòm sao hiện rất rõ vào mùa đông này.

Chòm Taurus hay the Bull (bò đực), ở châu Á ta mang nghĩa con Trâu Vàng (Kim Ngưu) có một đặc điểm nổi bật dễ nhớ là hình chữ V , hình này góp phần tạo nên bộ mặt của chú bò đực. Ngôi sao sáng, có sắc đỏ Aldebaran nằm ở một nhánh của chữ V. Những ngôi sao này ngoại trừ Aldebaran đều nằm trong một cụm sao mở có tên Hyades, một cụm sao khá gần Trái đất, chỉ vào khoảng 130 năm ánh sáng và chứa ước chừng vài trăm ngôi sao

Ngôi sao đỏ Aldebaran còn được gọi là Alpha Tau, sáng hơn hẳn những ngôi sao khác nằm trong khuôn mặt của chú bò và chỉ cách chúng ta cỡ 70 năm ánh sáng, bằng xấp xỉ nửa đường tới cụm sao Hyades. Đây là một ngôi sao khổng lồ đỏ, có nghĩa là cũng giống như Betelgeuse, Aldebaran đang đi gần tới cuối cuộc đời của mình và đang trương nở rất lớn, lớn hơn hẳn Mặt trời của chúng ta. Trong tiếng Arập, Aldebaran có nghĩa là Người đi theo (the follower), ở đây ám chỉ ngôi sao đỏ đang đi theo cụm sao the Pleiades (7 chị em) trong lộ trình từ đông sang tây trên nền trời đêm.

Phần lưng của chú bò là một cụm sao nổi tiếng khác, cụm sao Pleiades hay 7 chị em. Cụm sao Pleiades nằm về phía tây của Aldebaran, chính vì vậy mà 7 chị em luôn đi trước ngôi sao khổng lồ đỏ này. Pleiades là một cụm sao có thể nhìn thấy bằng mắt thường. Theo một truyên thuyết, Orion hay Người đi săn đã phải lòng 7 chị em nhà Pleades và luôn luôn theo đuổi họ. Để bảo vệ chị em nhà này khỏi tay Thợ săn, Thần Zớt đã bố trí the Pleiades nằm trong các ngôi sao của chòm Taurus, hiện thân của chính Thần Zớt (Zeus).

Không chỉ có vậy, trên sừng của Taurus còn có một kỳ quan nữa của bầu trời đêm, đó là một tinh vân nổi tiếng, tinh vân Cua (the Crab Nebula). Tinh vân Cua là tàn dư của một vụ nổ Supernova nổi tiếng, được các nhà thiên văn học Trung Quốc ghi nhận vào năm 1054, với cái tên sao Khách. Khi mới xẩy ra, vụ nổ supernova tạo ra tinh vân Cua có độ sáng khoảng từ -4,5 tới -7,5 cấp sao, sáng nhất trong các thiên thể trên bầu trời đêm chỉ thua có Mặt trăng. Tinh vân Cua nằm cách Trái đất 6500 năm ánh sáng và có độ rộng khoảng 11 năm ánh sáng.

Để tìm ra chòm Taurus trên nền trời đêm cũng không có khó khăn gì. Trước hết ta hay xác định một chòm sao dễ thấy là Orion với chiếc đai lưng và ngôi sao đỏ Betegeuse không thể lẫn được. Chòm Taurus nằm ngay cạnh Orion về phía đông bắc với khuôn mặt hình chữ V rất dễ thấy. ?Mắt Bò?, hay ngôi sao đỏ Aldebaran là mốc định vị cho chòm sao Kim Ngưu.

Nhân năm mới Kỷ Sửu chúc bà con trong box Thiên văn học có một sức khỏe dồi dào như Kim Ngưu ta và cũng chăm lam chăm làm như chú để có thể luôn có những điều ước sớm trở thành hiện thực.


Bài Viết của Thohry Ngày 30 tết

+5 điểm-PH