Các nhà thiên văn có được cái nhìn tốt nhất về giai đoạn hình thành của các ngôi sao

[huda]

Hệ thống quảng cáo SangNhuong.com

Các nhà thiên văn có được cái nhìn tốt nhất về giai đoạn hình thành của các ngôi sao

Các nhà thiên văn học đã dùng kính thiên văn giao thoa rất lớn của đài quan sát nam Châu Âu (ESO) để thiết lập quan sát có độ phân giải cao kết hợp giữa phương pháp quang phổ và giao thoa với những ngôi sao mới sinh có khối lượng tầm trung. Chúng bao gồm cái nhìn rất chi tiết về quá trình diễn ra trong cái đĩa, là vườn ươm nơi những ngôi sao đang được tạo thành. Những hình ảnh này bao gồm cả vật chất bắn ra ngoài ngôi sao như bụi khí phát ra, có lẽ bao gồm cả gió sao từ đĩa trên.

Cái nôi hình thành sao là một đĩa khí và bụi bao quanh ngôi sao mới, và sau đó, sẽ cung cấp vật chất cho hệ thống hành tinh. Bởi vì vùng nơi các ngôi sao đang hình thành gần nhất với chúng ta là khoảng 500 năm ánh sáng, cho nên những đĩa này xuất hiện rất nhỏ và mờ trên bầu trời, và các nghiên cứu của chúng ta cần những kĩ thuật đặc biệt để có thể thăm dò những chi tiết rõ ràng hơn.

Ảnh mô phỏng về môi trường hình thành của một ngôi sao trẻ, cho thấy cấu trúc hình học của đĩa bụi ở phần ngoài và đĩa khí nóng ở gần hơn ngôi sao trung tâm. Lưu ý rằng tấm hình này không theo tỷ lệ và đĩa khí bên trong, đang được nghiên cứu bởi các nhà thiên văn học bằng cách sử dụng kính thiên văn quang phổ giao thoa rất lớn của ESO, nhỏ hơn khoảng cách giữa Trái đất và Mặt trời, trong khi cả đĩa bụi này thì 10 lần lớn hơn (ESO/L. Calçada)

Cách tốt nhất là thực hiện việc này là dùng phương pháp quang phổ giao thoa, một kĩ thuật cho phép kết nối ánh sáng của 2 hay nhiều hơn các kính thiên văn nhằm đạt được mức độ quan sát các chi tiết tương đương với mức độ nhìn thấy bởi một kính thiên văn có đường kính rất lớn, thường là khoảng 40m đến 200m. Kính thiên văn giao thoa rất lớn của ESO (VLTI) cho phép các nhà thiên văn đạt tới độ phân giải khoảng 1/3.600.000 độ, một góc tương đương với kích cỡ của chiều dài toàn bộ câu viết này được nhìn thấy từ khoảng cách khoảng 50 km.

?Trong tương lai không xa phương pháp quang phổ giao thoa sẽ hầu hết được dùng để thăm dò các đám bụi bao quanh những ngôi sao trẻ?, theo ông Eric Tatulli từ Grenoble (Pháp)- một trong những cộng tác viên điều hành dự án quốc tế này. ? Nhưng bụi chỉ chiếm 1% của tổng khối lượng của đĩa. Thành phần chính của chúng là khí , sự phân bổ của chúng có thể chỉ rõ tính chất cấu trúc cuối cùng của hệ thống hành tinh đang hình thành?.

VLTI có khả năng thu được quang phổ trong khi thăm dò vật thể với độ phân giải 1/3.600.000 độ đã cho phép các nhà thiên văn học vẽ bản đồ khí. Các nhà thiên văn đã nghiên cứu môi trường khí bên trong của 6 ngôi sao trẻ thuộc gia đình của các vật thể mang tên Herbig Ae/Be. Những vật thể này có khối lượng gấp vài lần Mặt trời và đang được hình thành, đang gia tăng khối lượng bởi việc nuốt chửng vật chất từ các đĩa khí bụi xung quanh.

Một nhóm các nhà khoa học sử dụng các quan sát này để chỉ ra rằng quá trình phát ra khí có thể được dùng để xác định quá trình vật lý đang diễn ra gần ngôi sao.

?Nguồn gốc của quá trình phát sinh khí từ những ngôi sao trẻ đang được tranh luận cho tới tận bây giờ, bởi vì trong hầu hết những nghiên cứu ban đầu về thành phần khí, không có các hình ảnh với độ phân giải cao đủ để nghiên cứu những tác động của các đám khí gần ngôi sao?, theo đồng điều hành Stefan Kraus tại Bonn, Đức.? Những nhà thiên văn học có nhiều ý kiến khác nhau về quá trình vật lý qua nghiên cứu sự hình thành khí. Bằng cách kết nối quang phổ và giao thoa, VLTI giúp chúng ta có cơ hội để phân biệt các cơ chế vật lý có được từ việc quan sát sự phát sinh khí đang diễn ra này?

Các nhà thiên văn học đã tìm thấy dấu hiệu của các vật chất phun ra từ ngôi sao ở hai trường hợp, và khối lượng vật chất phun ra ở 4 ngôi sao khác, hoặc là cả gió trải rộng từ các ngôi sao hay gió trong lòng đĩa.

Người ta cũng cho rằng, cho một trong những ngôi sao đó, bụi có thể hiện diện gần ngôi sao hơn là chúng đã từng được mong chờ. Bụi thì đủ gần để mà nhiệt độ có thể đủ cao cho nó bay hơi, nhưng từ khi điều này không được quan sát thấy, nó thực sự có nghĩa là khí che chắn bụi khỏi ánh sáng của ngôi sao.

Người ta cũng cho rằng, cho một trong những ngôi sao đó, bụi có thể hiện diện gần ngôi sao hơn là chúng đã từng được mong chờ. Bụi thì đủ gần để mà nhiệt độ có thể đủ cao cho nó bay hơi, nhưng từ khi điều này không được quan sát thấy, nó thực sự có nghĩa là khí che chắn bụi khỏi ánh sáng của ngôi sao.

Những quan sát mới trên chứng minh rằng bây giờ là thích hợp để nghiên cứu khí trong đĩa xung quanh ngôi sao trẻ. Nó mở ra triển vọng mới cho chúng ta để hiểu biết về những thời kì quan trọng trong cuộc sống của các ngôi sao.
?Những quan sát trong tương lai sử dụng VLTI quang phổ- giao thoa sẽ cho phép chúng ta xác định cả cấu trúc-phân bố không gian và sự chuyển động của khí, và có thể khám phá cả những dòng phát ra được tạo bởi các luồng phóng ra từ đĩa hay là gió từ các ngôi sao?, Stefan Kaus kết luận.

Tuấn Duy -HAAC
Theo Sciencedaily
Vietastro.org