Hệ mặt trời thêm vào danh sách hành tinh lùn thứ 5, Haumea

[pjhuyenhanh]

Hệ thống quảng cáo SangNhuong.com

Ngày 17/09/2008, IAU đã chính thức công nhận thiên thể 2003 EL61 đủ các tiêu chuẩn để có thể xếp vào nhóm ?hành tinh lùn? với tên gọi Haumea. Xét theo thứ tự thời gian, đây là hành tinh lùn thứ 5 được IAU công nhận. Xét về khoảng cách đến Mặt Trời, Haumea là hành tinh lùn thứ 3 (Ceres, Pluto, Haumea, Makemake và Eris). Hành tinh lùn này được xếp vào nhóm Plutoid. Theo thần thoại của đảo Hawai, Haumea là nữ thần của sự sinh sản.

Haumea có dạng elíp tròn xoay với kích thước các trục khoảng 1960 × 1518 × 996 km (đường kính trung bình vào khoảng 1500 km), khối lượng khoảng (4.2 ± 0.1)×10^21 kg. Hành tinh lùn này chuyển động quanh Mặt Trời với khoảng cách trung bình khoảng 43.335 AU, thời gian chuyển động một vòng quanh Mặt Trời vào khoảng 285.4 năm Trái Đất. Cho đến nay, các nhà thiên văn đã phát hiện ra 2 vệ tinh của Haumea. Hai vệ tinh này được đặt tên là Hi`iaka và Namaka, 2 con gái của nữ thần Haumea.

Haumea và 2 vệ tinh (ảnh minh hoạ dựa trên các số liệu quan sát)

Hiện vẫn đang có sự tranh cãi đối với sự phát hiện ra Haumea ( 2003 EL61,, 136108) giữa hai nhóm nghiên cứu của M. Brown (học viện Công Nghệ California, Hoa Kỳ) và J.L. Ortiz (đài thiên văn Sierra Nevada, Tây Ban Nha). Dù sao thì việc công nhận danh hiệu hành tinh lùn đối với Haumea lại tiếp tục khẳng định vai trò của nhóm nghiên cứu do M. Brown phụ trách trong quá trình tìm kiếm các hành tinh lùn trong hệ Mặt Trời.


Trần Tuấn Tú - Vietastro.org