Vài bức ảng trái đất và các ảnh khác

[quan_huynh74]

Hệ thống quảng cáo SangNhuong.com

Vệt dài SIRTF



Tên lửa Boeing Delta 2 của cơ quan hàng không vũ trụ Mỹ NASA đã làm thành một vệt dài như thế kia khi nó được phóng lên bầu trời ngày 25/8/2003. Tầng trên cùng của quả tên lửa này chứa một kính thiên văn hồng ngoại mang tên Space InfraRed Telescope Facility (SIRTF).

SIRTF hay Spitzer là vệ tinh cuối cùng được phóng lên quỹ đạo trong chương trình "Các đài quan sát lớn" của NASA thực hiện từ thập niên 90 của thế kỉ trước. Ba đài thiên văn lớn khác của NASA đã lần lượt được đưa vào sử dụng nhằm nghiên cứu các thiên thể tại mức năng lượng cao bao gồm: Hubble (bước sóng cận biểu kiến), Compton (bước sóng tia gamma) và Chandra (bước sóng tia X). SIRTF được đưa vào quỹ đạo "Earth-trailing solar orbit" (kiểu quỹ đạo được Trái Đất kéo theo trong một hành trình quanh Mặt Trời) nhằm hạn chế tới mức tối đa sự nhiễu xạ do tia hồng ngoại phát ra từ chính hành tinh của chúng ta. Được làm lạnh bằng hệ thống heli lỏng tại chỗ, đầu dò tia hồng ngoại của SIRTF sẽ hoạt động ở nhiệt độ xấp xỉ 0 tuyệt đối và vô cùng nhạy cảm với sự biến đổi tinh tế của không gian. Spitzer có khối lượng 950kg, hiện nay vẫn đang hoạt động rất tốt trên quỹ đạo. Spitzer tiến hành các quan sát trong vùng sóng từ 3 đến 180 micromet. Spitzer đã thu được rất nhiều kết quả cực kì quan trọng như việc phát hiện ra các nhóm sao trẻ trong tinh vân, các đĩa tiền hành tinh và quá trình hình thành sao trong thiên hà.

Bụi và sự bí ẩn của tinh vân Helix


Bụi khiến cho "con mắt vũ trụ" đỏ ngàu lên! Bức ảnh hồng ngoại huyền bí trên của KTV vũ trụ Spitzer cho chúng ta một cái nhìn khá trực quan về thành phần cấu tạo nên tinh vân Helix (NGC 7293). Tinh vân này cách chúng ta 700 NAS về phía chòm Aquarius (Bảo Bình). Đám bụi và khí bao quanh trung tâm có kích thước lên tới 2 NAS.

Những dữ liệu từ Spitzer cho thấy: ngôi sao lùn trắng ở chính giữa tinh vân được nhúng chìm trong một làn sóng hồng ngoại rực rỡ đến khó hiểu. Một số mô hình hiện nay cho rằng ánh sáng rực rỡ đó được sản sinh ra từ một đĩa bụi rất nóng quay nhanh xung quanh sao lùn trắng. Mặc dù đa phần vật chất của ngôi sao đã được phun ra rất xa cách đây vài nghìn năm tuy nhiên đám mây bụi khổng lồ nằm khá gần sao lùn trắng lại được phát sinh theo một cách hoàn toàn khác. Trong giai đoạn bùng nổ dữ dội của ngôi sao khổng lồ đỏ đã có sự va chạm mãnh liệt của những đối tượng lớn nằm trong khu vực giống như Vành đai Kuiper hay đám mây Oort của hệ Mặt Trời. Bằng một cách nào đó, những "cục bụi" này sẽ vẫn tồn tại cho dù ngôi sao có phát nổ đi chăng nữa. Thay vào đó, chúng sẽ va vào nhau, bị nhiễu loạn quỹ đạo nên dễ dàng bị ngôi sao lùn trắng kéo sát lại và cuối cùng hình thành nên đĩa bụi rất nóng quay quanh vùng trung tâm. Điều này lý giải sự tồn tại của những xung hồng ngoại rất mạnh xuất phát từ vùng phía trong chứa đầy bụi nặng của tinh vân Helix.



Trong bức ảnh có độ chi tiết cực cao này, thiên hà M81 nằm phía bên trái đang khoe những cánh tay xoắn ốc màu xanh dương của mình trong không gian. Bên phải M81, thiên hà vô định hình M82 lại đáng được chú ý bởi màu sắc bắt mắt của những đám khí và bụi rất nóng. Hai thiên hà này bị kéo vào một cuộc chiến hấp dẫn dẫn khổng lồ kéo dài hàng tỉ năm qua. Hấp dẫn đến từ hai "kẻ tử thù" này tạo nên những hiệu ứng đáng kể trong vòng vài triệu năm. Với quỹ đạo vòng tròn quanh M81, M82 đang từ từ vặn những cánh tay của M81 lại và làm tăng đáng kể mật độ của những vùng bụi khí này. Kết quả của những tác động hấp dẫn này là sự hình thành liên tục các ngôi sao rất trẻ trên những cánh ta xoắn ốc của M81. Tuy nhiên, ngược lại, thiên hà M81 đã tác động lên M82 làm sản sinh ra những vùng hình thành sao cực kì bạo lực. Hệ quả nghiêm trọng ảnh hưởng đến M82 là sự đụng nhau với vận tốc rất lớn của các đám khí năng lượng cao làm phát sinh nhiều bức xạ, trong đó có tia X. Trong vài tỉ năm tới chỉ có một thiên hà sống sót, rất có thể đó là M81, thiên hà nặng hơn và lớn hơn!

ÁNH TÀ DƯƠNG TRÊN THÁI BÌNH DƯƠNG


"KIM TINH THỰC"

Tấm ảnh kì diệu này được chụp tại Xinjiang Trung Quốc. Đây là một hiện tượng thiên văn hiếm khi xảy ra, hiện tượng này xảy ra khi một hành tinh bị mặt trăng che khuất. (đã có Nhật thực thì có lẽ nên gọi đây là ?Kim Tinh thực?)

www9.ttvnol.com

* Bài gửi của nhattan7610 tại diễn đàn cũ PAC trên phobachkhoa.com