Những hệ mặt trời của các ngôi sao chết?

[bef34]

Hệ thống quảng cáo SangNhuong.com

NHỮNG HỆ MẶT TRỜI CỦA CÁC NGÔI SAO CHẾT?

Bằng việc sử dụng Kính Thiên văn Vũ trụ Spitzer của NASA, một nhóm các nhà thiên văn học quốc tế đã tìm ra rằng ít nhất có 1 % các ngôi sao lùn trắng cho thấy bằng chứng tồn tại các tiểu hành tinh và các hành tinh có bề mặt cứng bay xung quanh. Điều đó có nghĩa là những ngôi sao lùn trắng đó đã có thời sở hữu cả một hệ mặt trời tương tự như Thái dương hệ của chúng ta.

Hình minh hoạ một ngôi sao chết, hay sao lùn trắng, được vây quanh bởi bụi và những mảnh
vụn đất đá là sản phẩm của một tiểu hành tinh bị phá vỡ dưới tác dụng của lực thủy triều.
(Credit: NASA/JPL-Caltech)

Sao lùn trắng là phần còn lại của một ngôi sao tương tự Mặt trời sau khi kết thúc vòng đời. Sao lùn trắng có mật độ vật chất rất đậm đặc và có nhiệt độ rất cao. Bầu khí quyển của những ngôi sao lùn trắng thường chứa toàn là H2 và He, nhưng đôi khi người ta phát hiện ra còn có một ít các nguyên tố nặng hơn như Ca và Mg. Các quan sát gần đây cho thấy rằng các ngôi sao có kích thước cỡ Trái đất này thường bị làm ô nhiễm bởi những đợt mưa liên miên của những đám bụi bay trong quỹ đạo gần với ngôi sao lùn trắng và quá trình đó phát ra các bức xạ hồng ngoại mà kết quả là Kính Spitzer đã thu được.

Các dữ liệu đo được gợi ý rằng có ít nhất từ 1% tới 3% các ngôi sao lùn trắng bị làm ô nhiễm theo cách trên và các đám bụi đó xuất phát từ những thiên thể đất đá giống như các tiểu hành tinh. Trong hệ Mặt trời của chúng ta, các tiểu hành tinh là những phần còn sót lại sau khi các khối vật chất xây dựng xong các hành tinh đất đá giống như Trái đất. Các kết quả từ Kính Spitzer còn nói lên rằng các tiểu hành tinh được tìm thấy bay xung quanh một số lượng lớn các ngôi sao lùn trắng, có lẽ cũng phải tới 5 triệu ngôi tính ngay trong Dải Ngân hà.

Phát hiện mới này cho thấy rằng các đám bụi hoàn toàn tồn tại trong giới hạn Roche của ngôi sao - giới hạn mà mọi vật thể lớn hơn một vài km khi tiến vào sẽ bị bóp vụn ra dưới tác dụng của lực thuỷ triều (tương tự như cách mà các vành đai sao Thổ hình thành). Lý luận này củng cố giả thuyết của nhóm nghiên cứu là các đĩa bụi xung quanh các ngôi sao lùn trắng được tạo thành bởi các tiểu hành tinh bị phá vỡ dưới lực thuỷ triều của ngôi sao lùn trắng trung tâm. Để có thể tiến được gần tới ngôi sao lùn trắng (qua giới hạn Roche), một tiểu hành tinh hẳn phải bị một tác động làm chệch khỏi quỹ đạo vốn có, và điều đó có thể xẩy ra do chúng bay quá gần với những hành tinh ẩn khuất đâu đó mà chúng ta chưa thể nhìn thấy được.

.Bởi vì các sao lùn trắng là phần còn lại của các ngôi sao trong chu trình chính giống như Mặt trời của chúng ta, nhóm nghiên cứu ngụ ý rằng do vậy cũng phải có ít nhất 1% tới 3% các ngôi sao trong chu trình chính sở hữu các hành tinh đất đá bay xung quanh. Một thành viên trong nhóm, Tiến sĩ Jay Farihi thuộc ĐHTH Leicester nói:?Trong công cuộc tìm kiếm các hành tinh giống Trái đất, chúng ta đã xác định được vô số các hệ (mặt trời) có khả năng lớn chứa đựng những hành tinh như vậy. Các hành tinh rắn đã bám vào các ngôi sao lùn trắng, chúng sẽ không thể hỗ trợ sự sống, nhưng có thể đó lại là những nơi mà sự sống đã phát triển trong những thời kỳ trước đó (khi mà ngôi sao lùn trắng còn ?khoẻ manh?)?.

Có lẽ khía cạnh thú vị và quan trọng nhất của nghiên cứu này là thành phần của những tiểu hành tinh bị vỡ vụn lại được xác định bằng những nguyên tố nặng phát hiện được từ những ngôi sao lùn.

Tiến sĩ Farihi nhìn nhận vấn đề này như một bước tiến quan trọng:?Việc quan sát bằng những thiết bị quang học có chất lượng cao và trong vùng UV (ví dụ như kính Hubble), chúng ta có thể xác định được khoảng hơn hai mươi các nguyên tố khác nhau trong phần sao lùn trắng bị ô nhiễm. Từ đó chúng ta có thể tìm cách giải quyết được vấn đề: ?Liệu những hành tinh có bề mặt rắn ở những hệ mặt trời xa xôi có tương tự như những hành tinh trong hệ Mặt trời của chúng ta hay không???.

Thohry (Theo Sciencedaily.com)
Box Thiên văn học - ttvnol.com