“Mảnh đất” thiên văn học còn bỏ ngỏ
Ông Nguyễn Phúc Giác Hải, nhà nghiên cứu thiên văn cho biết, đội ngũ nghiên cứu thiên văn ở nước ta còn rất mỏng, chỉ dừng lại ở con số 30-40 người, phần lớn là những giảng viên dạy vật lí thiên văn ở các trường đại học.
Chỉ có vài chục nhà nghiên cứu
Theo Th.S Nguyễn Thị Khánh Vân, Viện Vật lý (Viện KH&CN Việt Nam), nguyên nhân trước hết, xét từ khâu giáo dục thiên văn. Ở bậc phổ thông, kiến thức thiên văn đều gửi gắm qua môn địa lí và vật lí với nội dung cơ bản, sơ sài.
Lên bậc đại học, thiên văn cũng chỉ là một môn học nằm trong chương trình đào tạo của khoa vật lí ở các trường Đại học sư phạm, Đại học khoa học tự nhiên và một số trường ít ỏi khác. Do vậy, những bậc đào tạo cao hơn như thạc sỹ hay tiến sỹ, hiện chưa đủ điều kiện để mở mã ngành.

Sinh viên quan sát nhật thực toàn phần bằng kính thiên văn tại khoa Vật lí, trường Đại học sư phạm I Hà Nội. (Ảnh: Minh Cường)
Ông Nguyễn Đình Huân, Chủ tịch Hội thiên văn – vũ trụ Việt Nam cũng cho biết, trong khi lớp người lớn tuổi nay đã mất hoặc đã về hưu thì lớp trẻ được đào tạo ở nước ngoài lại không mặn mà với thiên văn trong nước. Số ít quay về nước, họ đều phải kiêm nhiệm nhiều việc chưa thực hiện đúng chuyên môn. Nguyên nhân sâu xa do trong nước chưa có cơ sở nghiên cứu thiên văn riêng.
Cơ sở nghiên cứu nghèo nàn
Về máy móc, thiết bị thiên văn ở nước ta đều do các tổ chức thiên văn thế giới viện trợ. Hiện nay, các máy này đều đã quá cũ kĩ, lạc hậu so với các thiết bị trên thế giới. Kính thiên văn với đường kính ống 40cm là kính thiên văn hiện có lớn nhất của nước ta trong khi trên thế giới đã sử dụng loại kính thiên văn có đường kính ống tới hơn 10m.
Nhà chiếu hình vũ trụ ở thành phố Vinh, Nghệ An do Nhật Bản tài trợ với số vốn hơn 5 tỉ đồng là nhà chiếu hình vũ trụ duy nhất ở Việt Nam (so với Nhật Bản có trên 400 nhà chiếu hình, Mỹ có gần 1.100 nhà chiếu hình). Tuy nhiên, sau mấy năm hoạt động, nhà chiếu hình vũ trụ này nằm lọt thỏm trong công viên trung tâm do một công ty tư nhân quản lí. Ông Nguyễn Đình Huân cho hay: Hiện tại, cơ sở vật chất của nhà chiếu hình đang bị xuống cấp nghiêm trọng, nhiều thiết bị máy móc đắt tiền có dấu hiệu hư hỏng nặng.
Gần đây, bằng sự nỗ lực của một vài cá nhân trong hội thiên văn - vũ trụ, Việt Nam đã trở thành thành viên dự bị của hội thiên văn quốc tế (IAU), còn không biết bao giờ trở thành thành viên chính thức vì hoạt động thiên văn của ta vừa mỏng, vừa yếu, ông Đồng nhận định.
Theo Báo Đất Việt