Các chòm sao trên trời được đặt tên như thế nào?

[lesen.dv]

Hệ thống quảng cáo SangNhuong.com

Các chòm sao trên trời được đặt tên như thế nào?

Có những chòm sao trên bầu trời mang hình dáng rất ngộ nghĩnh, dễ phân biệt và dễ nhớ, ví dụ như các chòm sao Bắc đẩu, chòm sao Ngưu Lang, Chức Nữ, ...

Chòm sao Bắc Đẩu

Khoảng 3000 - 4000 năm trước, người Babilon cổ đại ở vùng Trung á đã biết phân định các chòm sao sáng nhất. Theo sử sách ghi lại, người Babilon đã phát hiện ra 48 chòm sao. Sau này các nhà thiên văn Hy lạp đã đặt tên cho các chòm sao đó. Có những chòm sao giống hình động vật thì đặt tên bằng động vật đó, có những chòm sao được đặt tên bằng các nhân vật trong truyện cổ thần thoại Hy lạp.

ở Trung Quốc, từ đời Chu trở về trước đã đặt tên cho các chòm sao và từng ngôi sao sáng nhất, gọi chung là: "nhị thập bát tú" và "tam viên". Trong cuốn Thiên quan thư của nhà sử học nổi tiếng Tư Mã Thiên đời Hán có ghi chép như sau: "Tam viên gồm: chòm sao tử vi, chòm sao Thái vi và chòm sao Thiên thị; Nhị thập bát tú gồm các chòm sao: Giác, Cang, Chi, Phòng, Tâm, Vĩ, Cơ, Tỉnh, Quỷ, Liễu, Tinh, Trương, Dực, Chẩn, Khuê, Lâu, Vị, Ngang, Hoa, Chuỷ, Sâm, Đẩu, Ngưu, Nữ, Hư, Nguy, Thất, Bích".

Một tấm bản đồ sao cổ của Trung Quốc

Tam viên phân bố xung quanh chòm sao Bắc đẩu. Nhị thập bát tú phân bố trong khoảng không mà Mặt trời và Mặt trăng đi qua. Hiện nay ở Viện bảo tàng thành phố Tô Châu (Trung Quốc) còn lưu giữ bản đồ các vì sao khắc trên đá từ đời Tống (1247), đó là một trong những bản đồ thiên văn cổ nhất thế giới.

Đến thế kỷ thứ 2 sau Công nguyên, việc phân chia các chòm sao trên bầu trời phía Bắc cơ bản giống như việc phân chia ngày nay. Riêng mấy chục chòm sao trên bầu trời phía Nam thì đến thế kỷ 17 mới được phân chia rõ ràng, bởi lẽ xưa kia các nước có nền văn minh tương đối sớm đều nằm ở Bắc bán cầu, từ Bắc bán cầu không thể quan sát được các chòm sao trên bầu trời Nam bán cầu.

Ngày nay người ta đã phân chia được 88 chòm sao trên bầu trời, trong đó có 29 chòm sao nằm ở phía bắc đường xích đạo, 46 chòm sao nằm ở phía nam đường xích đạo. Kết quả phân chia này được Hội liên hiệp thiên văn quốc tế công bố năm 1928.

Trong 88 chòm sao kể trên, khoảng một nửa được đặt tên bằng các con vật. Ví dụ: chòm sao Đại hùng (Gấu lớn), chòm sao Sư tử, chòm sao Thần nông (Thiên hát - con bọ cạp), chòm sao Thiên nga. Khoảng một phần tư các chòm sao được đặt tên các nhân vật trong thần thoại Hy lạp như chòm sao Thiên hát chòm sao Tiên nữ, v.v... Ngoài ra, khoảng một phần tư các chòm sao được đặt tên bằng các dụng cụ thiên văn như: chòm sao Kính hiển vi, chòm sao Kính viễn vọng, chòm sao Đồng hồ, chòm sao Giá vẽ bản đồ,...

(Sưu tầm)

4 điểm