Trạm không gian Salyut-1
Trạm không gian đầu tiên của nhân loại
Một trang buồn trong lịch sử chinh phục không gian
Salyut-1 trên quỹ đạo (ảnh minh họa)
Ngày 14/04/1971, tên lửa đẩy Proton đã phóng thành công trạm Salyut-1 (Chào Mừng 1) lên quỹ đạo. Salyut-1 dài 15.8 m, đường kính chỗ lớn nhất 4.15 m, khối lượng tổng cộng 18.9 tấn, thể tích không gian làm việc của phi hành đoàn 90 m³. Salyut-1 chuyển động trên quỹ đạo mà điểm thấp nhất cách mặt đất 200 km, điểm cao nhất cách mặt đất 222 km. Trạm không gian bay 1 vòng quanh Trái Đất hết 88.5 phút.
Ngày 25/04/1971, tàu Soyuz-10 chở phi hành đoàn đầu tiên (Vladimir Shatalov, Aleksei Yeliseyev và Nikolai Rukavishnikov) lên làm việc tại Salyut-1. Tàu vũ trụ đã kết nối được với trạm không gian, tuy nhiên do khớp kết nối không đủ an toàn nên phi hành đoàn không thể di chuyển vào bên trong. Kế hoạch ban đầu phải huỷ bỏ, ngày 25/04, phi hành đoàn Soyuz-10 đã trở về Trái Đất.
Ngày 06/06/1971, tàu Soyuz-11 chở 3 nhà du hành Georgi Dobrovolski, Vladislav Volkov và Viktor Patsayev lên Salyut-1. Ngày 07/06, quá trình kết nối được thực hiện thành công, phi hành đoàn trở thành những người đầu tiên làm việc trên một trạm không gian. Sau 22 ngày làm việc, ngày 30/06, họ rời Salyut-1 trở về Trái Đất. Tuy nhiên, chỉ ít phút sau khi tách khỏi trạm không gian, một chiếc van điều áp đã bị hỏng khiến cho không khí trong tàu Soyuz-11 thoát hết ra ngoài, cả 3 nhà du hành đã hi sinh (1).
Sau tai nạn trên, Liên Xô không cử thêm nhóm phi hành đoàn nào lên làm việc tại Salyut-1 nữa. Ngày 11/10/1971, trạm không gian đã bị tiêu huỷ khi ma sát với bầu khí quyển, các mảnh vụn rơi xuống Thái Bình Dương. Tổng cộng Salyut đã ở trên quỹ đạo 175 ngày (trong đó 22 ngày có phi hành đoàn), bay được 2929 vòng xung quanh Trái Đất.
Phi hành đoàn Soyuz-11, từ trái qua phải : Dobrovolski, Patsayev và Volkov
[2]Wikipedia, 06/2008. Soyuz-11, http://en.wikipedia.org/wiki/Soyuz_11
Ghi chú:
(1) http://www10.ttvnol.com/forum/thienv.../trang-42.ttvn