]
Đã bao giờ bạn nhìn lên bầu trời đêm và bắt gặp một vệt sáng dài xuất hiện rất nhanh và biến mất? Đó chính là sao băng. Từ xưa, dân gian quen gọi đó là sao băng, sao sa, sao đổi ngôi hay sao "cướp" , và cũng có quan niệm rằng khi một ngôi sao băng xuất hiện là báo hiệu sự kết thúc cuộc đời của một con người.Hay cũng có huyền thoại rằng mỗi ngôi sao băng là một điều ước. Nhưng dưới ánh sáng của khoa học, hiện tượng về sao băng đã được làm sáng tỏ. Sao băng không liên quan gì đến vận mệnh của con người .Và mỗi ngôi sao băng cũng không phải là một điều ước, nhưng dẫu sao đó cũng là một nét đẹp, tạo niềm tin cho mỗi con người .
Ở chủ đề này sẽ giới thiệu cơ bản về sao băng-mưa sao băng, các hướng dẫn quan sát mưa sao băng.
Sao băng là gì?
Những đêm trời quang mây tạnh, có thể thấy một vệt sáng dài xuất hiện trên bầu trời và biến mất rất nhanh sau đó.Đó chính là sao băng.Sao băng thực chất là những mẩu đá nhỏ ( thiên thạch nhỏ) lang thang trong vũ trụ, chưa kịp tích tụ vào các thiên thể lớn như hành tinh, vệ tinh ...trong thời kỳ đầu hình thành Hệ Mặt Trời hoặc cũng có thể là những vật chất nhỏ trong vũ trụ. Chúng chỉ là những vật thể nhỏ bé, quỹ đạo không ổn định , dễ bị lực hấp dẫn của các hành tinh, các vệ tinh gây nhiễu.
Khi những mảnh thiên thạch nhỏ đó đến gần Trái Đất hoặc Trái Đất đi vào vùng có những mảnh đá như thế, lực hút của Trái Đất hấp dẫn chúng ,và chúng ma sát rất mạnh vào các phân tử khí quyển với tốc độ có thể đến vài chục km/s nên bị bốc cháy.Các phân tử khí quyển cũng bị lực ma sát làm cho các electron văng ra khỏi hạt nhân ( còn gọi là ion hoá), sự phát quang của các phan tử khí bị ion hoá gây nên vệt sáng kéo dài như chúng ta thấy.
Độ cao của sao băng
Các sao băng thường phát sinh ở độ cao khoảng 80-120km tương ứng với độ dày của lớp khí quyển bao quanh Trái Đất.
Các sao băng có khác gì nhau?
Không sao băng nào giống sao băng nào. Chúng khác nhau về vị trí xuất hiện, phương vị, độ sáng, vận tốc,..
Màu sắc của sao băng
Có những sao băng có màu sáng xanh, nhưng cũng có sao băng có màu vàng,..màu sắc của sao băng khác nhau do vận tốc của sao băng khác nhau. Nói cách khác, vận tốc quyết định nên màu sắc của sao băng.
Mưa sao băng là gì?
Trên quỹ đạo của Trái Đất,có những đoạn đi qua quỹ đạo của một số đám thiên thạch nhỏ.Khi Trái Đất đi vào vùng này, các mảnh thiên thạch nhỏ ma sát với khí quyển tạo nên cảnh tượng sao băng.Và do có nhiều mảnh thiên thạch nên có rất nhiều sao băng.Đó là hiện tượng mưa sao băng.
Nguyên nhân của mưa sao băng
Hiện tượng mưa sao băng xảy ra do Trái Đất đi vào vùng có nhiều các bụi thiên thạch, các mảnh đá nhỏ trên đường đi của sao chổi, tiểu hành tinh.
Ví dụ:
trên đường đi của sao chổi Halley đã để lại các đám bụi thiên thạch nhỏ, khi Trái Đất đi vào vùng các đám bụi này thì xảy ra trận mưa sao băng Orionids vào cuối tháng 10 hằng năm, có thể gọi các sao băng từ mưa sao băng Orionids là "sứ giả" của sao chổi Halley.
Hay mưa sao băng Geminids xảy ra vào những ngày giữa tháng 12 hằng năm có nguyên nhân từ tiểu hành tinh 3200 Phaethon.
Một tiểu hành tinh được cấu tạo từ vật chất rắn, trên đường đi của mình, nó cũng để lại các đám bụi thiên thạch nhỏ.
nguồn :
Hunter
www.thienvanvietnam.org/forum
* Bài gửi của giaomua tại diễn đàn cũ PAC trên phobachkhoa.com