Đi theo Những con đường của ánh sáng !!!
 

Chúng ta lại có một tác phẩm mới của Trịnh Xuân Thuận, nhà khoa học nghiên cứu vật lý thiên văn, quốc tịch Mỹ gốc Việt, nhưng lại hay viết bằng tiếng Pháp. Bản thân ông cũng sống động và phong phú như tác phẩm của ông.



Những con đường của ánh sáng gồm 2 tập


Trước hết, xin cám ơn những người làm sách: bản in gốc xuất hiện tháng 3.2007 thì tháng 3.2008 bản tiếng Việt đã đến với độc giả, tại Hội sách TP. HCM. Nếu là một cuốn trinh thám hay sách thị trường nào đó, thì tốc độ này là bình thường, nhưng với loại sách khoa học đại chúng, đây lại là một tín hiệu rất đáng mừng.

Tại sao tác giả lại viết về ánh sáng? Ngay từ trang 16, Trịnh Xuân Thuận đã bày tỏ: "Ánh sáng hiện hữu khắp mọi nơi, tới mức chúng ta coi nó là hiển nhiên đến mức đối xử với nó một cách thờ ơ, cho tới khi quanh ta đột nhiên là bóng tối chúng ta mới thấy nhớ ánh sáng". Đấy cũng là một căn bệnh của chúng ta, bệnh thờ ơ hay dửng dưng. Ta hầu như vô cảm, để đến khi tự nhiên nổi giận ta mới biết nó là dữ dội, và đến khi mất đi ta mới hiểu ra đây là chuyện sống còn. Một bài học về cách hành xử, nhất là trong thời kỳ suy thoái môi trường và biến đổi khí hậu diễn ra tệ hại ở toàn cầu.

Ánh sáng sinh ra và nuôi dưỡng sự sống. Và nếu không còn ánh sáng, tất cả các loài sinh vật cũng không còn nguồn năng lượng để duy trì sự sống. Hơn nữa, ánh sáng giúp chúng ta nhận thức thế giới, từ mức nhìn thấy của thị giác, đến những mức tư duy sâu sắc về bản chất ánh sáng, bản chất vũ trụ, và đấy chính là cơ sở để chúng ta trưởng thành. Từ đó chúng ta đạt được những tiến bộ về công nghệ, để không ngừng nâng cao chất lượng cuộc sống mà trong đó laser chỉ là một thí dụ nhỏ. Ánh sáng cũng giúp chúng ta thưởng thức cuộc sống, khi nó tạo ra hội họa, phim ảnh..., và người lãng mạn còn cho rằng ánh sáng "chính là bản giao hưởng đầy màu sắc" ca ngợi tự nhiên.

Tất cả những điều đó được tác giả trình bày trong 7 chương sách bằng lối văn dung dị, nhiều dữ liệu cụ thể như quen thấy trong các tác phẩm của ông. 3 chương đầu, tác giả giúp chúng ta hiểu về ánh sáng, từ buổi sơ khai, qua thuyết tương đối rồi kết thúc ở thuyết lượng tử. Từ chương 4 đến chương 7, tác giả giới thiệu những vấn đề về vũ trụ, về ánh sáng mặt trời, về cách con người chế ngự ánh sáng cũng như các vấn đề về mắt và não, cơ sở sinh lý cho phép chúng ta tương tác với ánh sáng. Phạm vi bao quát của các vấn đề là rất rộng và do đó có lẽ mỗi chúng ta chỉ có thể chọn để đọc kỹ những gì mình cảm thấy lý thú và gần gũi. Sách dễ đọc, chỉ cần kiến thức phổ thông bình thường là có thể bắt đầu. Bạn thậm chí có thể đọc theo kiểu nhảy cóc chứ không nhất thiết phải đảm bảo thứ tự như với sách giáo khoa.

Dù Trịnh Xuân Thuận là một tác giả rất quen thuộc, cũng vẫn cần nói thêm rằng, Những con đường của ánh sáng đã được tặng giải Moron - một giải thưởng giá trị của Viện Hàn lâm Pháp. Giải Moron chủ yếu trao cho tác phẩm triết học, hoặc các cuốn sách mà theo đánh giá của Viện Hàn lâm Pháp là đem lại các giá trị tinh thần mới mẻ. Những con đường của ánh sáng được giải chính vì đã góp phần làm phong phú đời sống tinh thần của độc giả, đem lại cho họ những suy nghĩ mới mẻ về thế giới xung quanh mình, từ những điều tưởng chừng rất quen thuộc. Những con đường ánh sáng, bản dịch tiếng Việt của Phạm Văn Thiều đã được giới thiệu trân trọng ngay khi mới in xong tại Hội sách TP.HCM, một buổi giao lưu trực tuyến với tác giả, do NXB Trẻ tổ chức đã thu hút nhiều độc giả quan tâm.

Sẽ thiếu sót nếu không nhắc đến dịch giả Phạm Văn Thiều - một nhà vật lý có thiên hướng văn học, đang hoạt động trong tư cách một nhà báo. Anh đã tái hiện tác phẩm thành công cả trên bình diện vật lý lẫn văn học, như anh vẫn làm ở cả chục bản dịch trước đó.

Thanhnien.

* Bài gửi của rock_je tại diễn đàn cũ PAC trên phobachkhoa.com