Thầy thiên văn và 'bài toán' khó tự giải
 

Thầy thiên văn và 'bài toán' khó tự giải

Lần thứ hai được mời dự Hội nghị thiên văn quốc tế nhưng thầy Nguyễn Thành Tương, giáo viên Vật lý, THPT Lê Hồng Phong, Tp. Hồ Chí Minh (1) có thể lại phải từ chối vì? không đủ kinh phí.

Mới đây, thầy Tương, vinh dự được Tổ chức Unesco và Hiệp hội Thiên văn quốc tế mời tham dự Hội nghị thiên văn quốc tế (IAC) 2009 tại Hàn Quốc vào tháng 10/2009. Đây là lần thứ 2 thầy Tương được mời tham dự hội nghị này.

Khơi nguồn cảm hứng với thiên văn

Hiệp hội thiên văn quốc tế biết đến thầy Tương bởi những đóng góp ?đầy ấn tượng? của thầy đối với ngành học mới mẻ này. Để dạy học tốt, thầy Tương đã cho ra đời những những giáo trình độc đáo như: bản đồ thiên văn, bản đồ mô hình hành tinh trong hệ Mặt trời, dải ngân hà, sao Hỏa, vũ trụ?.


Thầy còn sáng tạo ?bản đồ sao di động? giúp cho học sinh quan sát các vì sao. Với bản đồ này, với một người vốn dĩ chưa biết gì về thiên văn, chỉ qua hai phút hướng dẫn là có thể tự mình khám phá bầu trời.

Năm 2007, thầy ?mở màn? sân chơi khoa học đầy hứng thú cho học trò THPT chuyên Lê Hồng Phong: phóng hỏa tiễn nước. Thầy Tương kể: ?Tôi không sao quên được những ngày đầu tiên khi thầy trò Trường Lê Hồng Phong đã lên tận Madagui ngắm sao, hoặc kéo nhau ra sân Lam Sơn làm hỏa tiễn nước. Nhìn thấy ánh mắt sáng của học trò, tôi vui lắm?.

Quê thầy ở Hà Nội, những năm tháng tản cư trong kháng chiến ở Phú Thọ và Thái Nguyên đã nhen nhóm trong thầy tình yêu dành cho thiên văn học. Thầy tâm sự: ?Tôi được các bác nông dân đêm đêm chỉ lên trời cho biết đâu là sao Cày, sao Thần nông...; sao nào lên thì canh tác, sao nào lên thì gieo mạ. Có lẽ vì vậy mà khi được tiếp nhận môn Thiên văn học, tôi dạy rất khỏe và rất hứng thú?.

Lan truyền phong trào ?hỏa tiễn nước?

Sân chơi hỏa tiễn nước lan truyền ngày một xa hơn. Học trò Trường Gia Định, rồi Hội Thiên văn nghiệp dư TP HCM cũng tổ chức những câu lạc bộ thủy tiễn bắt nguồn từ sân chơi bổ ích của thầy. Các nhà khoa học trong ngành như tiến sĩ Nguyễn Mộng Giao, Hội Vật lý TP HCM cũng gửi lời động viên. Thậm chí ở Cần Thơ xa xôi, THPT Bùi Hữu Nghĩa cũng vì học hỏi sân chơi của thầy mà phát động một phong trào thi làm thủy tiễn cho lớp 10, 11, 12.

Với sáng tạo về hỏa tiễn nước đó, tháng 6/2008, thầy Tương nhận được lời mời của Hội nghị giáo dục quốc tế về thủy tiễn khu vực châu Á - Thái Bình Dương (APRSAF) diễn ra ở Úc. Tại hội nghị, thầy đã trình bày về việc dạy môn học thiên văn ở trường phổ thông, những sáng tạo của thầy và trò trong việc phóng hỏa tiễn nước. Thầy tự hào nói: ?Giờ đây, học trò THPT chuyên Lê Hồng Phong, đặc biệt các bạn trong CLB thiên văn ai cũng thành thạo các thao tác gắn đầu tên lửa, bơm hơi vào ống, canh hướng gió, ngắm sao...?.

Có ?lỡ chuyến đò? thứ hai?

Năm 2007, với đề tài ?giáo dục thiên văn và khoa học không gian trong nhà trường Việt Nam?, thầy Tương được Hội nghị thiên văn quốc tế Ấn Độ do Unesco và Hiệp hội Thiên văn quốc tế tổ chức mời sang tham dự. Nhưng thầy "lỡ chuyến đò? vì nhà trường không đủ kinh phí giúp trở thành người Việt Nam duy nhất thực hiện chuyến đi.

Đến tháng 10/2009, Hội nghị thiên văn quốc tế sẽ được tổ chức ở thành phố Daejeon, Hàn Quốc, thầy tiếp tục nhận được lời mời tham dự. Có khoảng trên 1.000 đề tài được chọn (trong số 2128 đề tài) từ khắp các nước trên thế giới đến với Hội nghị thiên văn quốc tế với nhiều đề tài từ các giáo sư, tiến sĩ đầu ngành Cơ quan Hàng không - không gian NASA của Mỹ, JAXA của Nhật; và đề tài của thầy Tương là một trong hai đề tài ở Việt Nam vinh dự được chọn tham gia.

Đang kể bằng giọng tự hào, chợt gương mặt thầy ưu tư vì kinh phí tham dự Hội nghị là do cá nhân tự túc. Với niềm mơ ước là đưa thiên văn đến với học trò, trong tương lai ngành khoa học không gian sẽ được chú ý ở Việt Nam, thầy Tương mong đến Hội nghị thiên văn quốc tế để làm cầu nối cho quốc tế biết đến Việt Nam, trao đổi những thành tựu nghiên cứu lâu đời ở các nước? Nhưng bài toán kinh phí đối với ?nhà thiên văn học? này vẫn là vấn đề khó nghĩ.

Bà Trương Thùy Trang, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP HCM cho biết, trường hợp của ông Nguyễn Thành Tương, nếu ở trong tổ chức nào thì xin tổ chức đó hỗ trợ kinh phí. Còn nếu ông hoạt động thiên văn độc lập, có thể làm đơn gởi lên Chủ tịch UBND TP HCM cùng Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ nêu rõ lý do, hoàn cảnh để xin hỗ trợ kinh phí cho chuyến đi. Chỉ có hai cấp này mới có thẩm quyền quyết định. Tuy nhiên, theo bà Trang thì thành công hay không là chưa thể nói trước.j

Cũng theo bà Trang, năm 2008 có một trường hợp tương tự, một học sinh phổ thông, được một tổ chức trao giải tại Nhật Bản mời cũng làm đơn, nhưng thành phố đã không xét duyệt. Do vậy, bà Trang gợi ý một hướng khác là quý báo, các tổ chức khoa học có thể mở một diễn đàn quyên góp ủng hộ cho chuyến đi của ông Tương.

V.Ánh
Hải Triều
Báo Đất Viêt

(1) Bản gốc trên Báo Đất Việt ghi nhầm là Nam Định

1 Giáo viên ở HCM, lại là trường chuyên Lê Hồng Phong mà không có chi phí sang Nhật thì hơi lạ nhỉ.:|. Không biết ở HCM thế nào chứ giáo viên ở HN, nhất là giáo viên mấy môn thi ĐH thì giàu phải biết ^^.
Với lại đồng chí xem lại bài viết nhá, trường LHP này ở HCM chứ không phải ở Nam Định đâu. :D

Lạ cho báo đất việt. Chuyển trường LHP, TPHCM thành Nam Định hóa ra chẳng giúp gì được lại còn hại người.
-----
Vấn đề của thầy Tương là họ mời qua với tư cách cá nhân, thầy có mối quan hệ thông qua trao đổi với họ rồi họ mời qua. Thầy cũng đã về hưu không còn dạy ở LHP nữa. Mời với tư cách cá nhân không thông qua tổ chức nào ở VN thì việc được nhà nước tài trợ xem ra hơi bị khó ^^.