Khám phá bầu trời- nhu cầu bức xúc của giới trẻ
 

Hàng trăm bạn trẻ háo hức kéo nhau tới, đắm đuối ngồi nghe nói về "nàng". Không mê ?nàng?, không đeo đuổi ?nàng? thì khó có thể đủ sức mạnh để duy trì tình yêu ấy được. Lạ kì, ?nàng? là một chiếc kính thiên văn loại nhỏ, có giá trên thị trường vài triệu đồng.

Nhu cầu bức xúc có thật

Thạc sĩ Trần Quốc Hà (Hội Thiên văn Việt Nam) cho biết, qua ngày hội về thiên văn vũ trụ (Ngày hội nằm trong khuôn khổ chương trình Space World, tại TP.HCM) tôi mới thấy rõ một nhu cầu có thật của giới trẻ: đam mê khám phá bầu trời, tìm hiểu thiên văn, vũ trụ.

Một nhu cầu có thật của giới trẻ: đam mê khám phá bầu trời, tìm hiểu thiên văn, vũ trụ (ảnh: Vinh Giang)

Có thể thấy rõ nhu cầu khám phá bầu trời của giới trẻ nhiệt tình như thế nào, khi Nguyễn Nhật Minh, cậu bé 12 tuổi, học sinh THCS Trần Phú, Vũng Tàu trót mê thiên văn mà đi xe đò từ rất sớm, bắt xe ôm vào tận hội trường Viện KHCN TP.HCM tham gia một chương trình Hội thảo về thiên văn vũ trụ dành cho giới trẻ. Cậu háo hức chờ tới hơn 8 giờ tối để được ngắm hằng hà sa số những vì sao cùng các anh chị Hội thiên văn nghiệp dư TP.HCM, dù biết rằng giờ đấy có thể không còn ô tô khách quay về.

Nhật Minh cho biết, bố mẹ đồng ý mua cho một kính thiên văn loại nhỏ, hơn 2 triệu. Nhưng ở Vũng Tàu không có nhiều không khí như TP.HCM.

Không có điều kiện như Nhật Minh, Trần Thị Hoài, học sinh chuyên lý từ những năm cấp 2, năm nay vừa đậu vào Đại học Kinh tế TP.HCM thì hào hứng chia sẻ: ?Đây là lần đầu em được ?thấy tận mắt? kính thiên văn. Em mê thiên văn từ rất bé, nhưng ở quê em (Quảng Trị), tìm sách về thiên văn để đọc còn rất hạn chế, may còn có kênh thông tin internet?. Cũng qua mạng internet, Hoài biết về CLB Thiên văn Nghiệp dư TP.HCM, bao gồm những bạn trẻ đến từ nhiều trường, nhiều cấp khác nhau, cùng tham gia, đam mê, trao đổi những kiến thức thiên văn học. Và ngay khi nhập học, niềm vui lớn nhất của Hoài là được gia nhập hội này.

Thanh Loan, một thành viên chủ chốt của CLB cho biết, CLB Thiên văn Nghiệp dư TP.HCM mới chính thức hoạt động 4 tháng. Thành viên tham gia CLB có thể trao đổi hiểu biết, tài liệu lẫn nhau nhằm mở mang hiểu biết. Ngày hội thiên văn vũ trụ này là chương trình lớn đầu tiên của CLB phối hợp Viện Vật lý TP.HCM tổ chức.

Trong tương lai, CLB Thiên văn trẻ nghiệp dư này sẽ có nhiều hoạt động thiết thực có ích khác biến những đam mê chung này không còn trên ?thế giới ảo? mà cùng đi vào thế giới thật. Họ giữ ?lửa? đam mê cùng nhau trên trang web www.vietastro.org và trong cuộc sống bằng những buổi dã ngoại khám phá bầu trời ở ngoại thành, những buổi cà phê trò chuyện chuyên môn, kiến thức, trao đổi tài liệu sách báo.

CLB Thiên văn Nghiệp dư TP.HCM mới chính thức hoạt động 4 tháng, nhưng đã thu hút đông đảo thành viên là sinh viên, học sinh (ảnh: Vinh Giang)

Ngoài ra, vì điều kiện còn eo hẹp, lệ phí sinh hoạt của mỗi cá nhân là 10.000/ 3 tháng và để có kính ?hành nghề?, họ không ngại dồn tâm trí ròng rã mỗi đêm (ngày đi học, đi làm) và tranh thủ thực hiện những bản đồ sao để bán thu thêm phần kinh phí sinh hoạt.

Hầu hết thành viên là sinh viên, học sinh quen nhau qua mạng, gắn kết nhau vì đam mê khám phá bầu trời nên CLB xác định sẽ có nhiều khó khăn, tuy vậy với sự nhiệt tình yêu thích của tuổi trẻ thì những bạn trẻ thành viên Câu lạc bộ vẫn tin rằng CLB sẽ phát triển và có ý nghĩa.

Khó khăn dễ gỡ

?So với nhiều nước, ở Việt Nam ngay cả những chuyên viên nghiên cứu thiên văn còn gặp nhiều khó khăn, các bạn trẻ chắc chắn gặp nhiều khó khăn không kém. Chúng ta chưa có những nhà nghiên cứu thiên văn thực sự, dám sống chết với ngành nghề, cũng không có đài quan sát, đo đạc thiên văn nào. Giới trẻ chỉ có duy nhất một ?nhà chiếu hình vũ trụ? thì đặt ngay ở thành phố Vinh, nơi nhu cầu chưa cao.? ? Tiến sĩ Đoàn Mộng Giao, Viện Nghiên cứu KHKT TP.HCM chia sẻ.

Thạc sĩ Trần Quốc Hà có công tác nghiên cứu và giảng dạy môn thiên văn học trong trường ĐH Sư Phạm TP.HCM cho biết: Nói ở Việt Nam chưa có trường lớp đào tạo về thiên văn là không đúng. Đã có những trường Đại học Sư phạm TP.HCM, Đại học Bách Khoa Hà Nội, Đại học Khoa học Tự Nhiên... Ở TP.HCM còn có một trường THPT Lê Hồng Phong dạy môn học này. Tuy nhiên, so với nhu cầu thực tế của các em, lên tới đại học mới được học thì quả là rất muộn. Chưa kể tới, chương trình chỉ cập nhật kiến thức đại cương, lí thuyết căn bản mà chưa có môi trường thực hành hay nâng cao kiến thức.

Ở Rumani tôi có dịp tham quan một nhà văn hoá khoa học vũ trụ thiếu nhi, ở đó có khoảng 100 kính thiên văn, nhiều mô hình tàu vũ trụ? thiếu nhi có thể khám phá bầu trời ngay từ nhà thiếu nhi của mình; Ở nhiều nước, học sinh tiểu học được làm quen với thiên văn, các em tìm hiểu nôm na như một hoạt động giải trí, giáo viên hướng dẫn gọi đó là ?tìm hiểu bầu trời? nên tạo nhiều hứng thú.

Với học sinh mê khám phá bầu trời ở Việt Nam, chỉ là những buổi nghe các giáo sư, tiến sĩ, những người đi trước trò chuyện, chia sẻ về đam mê cũng đã rất khó khăn. Cơ hội làm chủ một cái kính để thoả đam mê nhìn ngắm bầu trời rất hiếm có, vẫn chỉ là những con số đếm được, do các thành viên CLB, nhóm tự làm, cùng chia sẻ như đã kể trên. Những khó khăn kể trên theo những người đi trước, thực sự ?dễ gỡ?.

Thạc sĩ Hà mong muốn những kiến thức về thiên văn học được phổ biến rộng rãi hơn trong các nhà trường PTTH, thậm chí cả cấp dưới. Ngoài ra thay vì tạo dựng nhiều tụ điểm vui chơi, giải trí, ca nhạc cũng nên có một nơi đặt kính thiên văn cho nhu cầu khám phá bầu trời của giới trẻ trong thành phố. Những công việc này cần có sự phối hợp, quan tâm từ nhiều phía.

T.S Đoàn Mộng Giao khẳng định, đây là môn học thực sự có ích của văn hoá và khoa học nhân loại mà rất nhiều nước trên thế giới ghi nhận. Trong khối lượng chương trình bị kêu quá tải đối với học sinh nên giảm tải thừa và tăng mức độ phù hợp những kiến thức thiếu hụt. Không được tiếp cận với những kiến thức văn minh nhân loại là thiệt thòi lớn cho học sinh chúng ta.

Ở cương vị một người nhiệt tình giảng dạy thiên văn trong trường THPT, giáo viên Đỗ Thành Tương (Trường THPT Lê Hồng Phong) chia sẻ: trong điều kiện còn nhiều khó khăn, kiến thức thiên văn chỉ được phổ biến đan xen trong bộ môn vật lý nhưng rất nhiều học sinh, sinh viên vẫn hào hứng theo đuổi, tìm hiểu là tín hiệu đáng mừng. Là những người đi trước, chúng tôi sẽ luôn hỗ trợ các em kiến thức, sẵn sàng trao đổi những nhiệt huyết, đam mê cùng các em, không chỉ riêng kiến thức thiên văn mà về khoa học nói chung.

Nguồn: VietNamNet.Vn