safashion
25-08-2012, 09:48 AM
Báo Thiên văn học và Vật lý học thiên thể đang công bố một khám phá mới về từ trường trên ngôi sao Vega, một trong những ngôi sao sáng nhất bầu trời. Bằng cách sử dụng phổ kế phân cự có độ nhạy cao NARVAL được lắp đặt ở kính thiên văn Bernard-Lyot ( ở đài quan sát Pic du Midi, Pháp), một nhóm các nhà thiên văn học đã phát hiện ra ảnh hưởng của từ trường (còn được gọi là hiệu ứng Zeeman) trong ánh sáng phát ra từ Vega.
http://i417.photobucket.com/albums/pp254/cabella89/090623111947.jpg
Kính thiên văn Bernard-Lyot, trên đỉnh Pic du Midi de Bigorre (Pháp).
Vega là một ngôi sao nổi tiếng đối với các nhà thiên văn nghiệp dư và chuyên nghiệp. Cách Trái Đất 25 năm ánh sáng, nằm trong chòm Lyra, nó là ngôi sao sáng thứ 5 trên bầu trời, Nó được sử dụng như là một ngôi sao chuẩn để so sánh độ sáng. Vega to gấp 2 lần Mặt Trời và độ tuổi thì bằng 1/10. Bởi vì nó vừa sáng lại khá gần chúng ta nên Vega thường xuyên được quan sát và nghiên cứu nhưng nó vẫn luôn bộc lộ những diện mạo mới mỗi lần được quan sát với những dụng cụ quang học mạnh hơn.
Thời gian Vega quay quanh trục ngắn hơn một ngày trong khi Mặt trời thì phải mất 27 ngày. Lực li tâm khủng khiếp được gây ra bởi tốc độ quay chóng mặt này đã làm dẹt các đầu cực và sinh ra sự biến thiên nhiệt độ đến hơn 1000 độ C giữa vùng cực (ấm hơn) và vùng xích đạo trên bề mặt. Vega còn được bao quanh bởi một đĩa bụi có mật độ không đồng đều và có thể ẩn chứa sự có mặt của các hành tinh.
Lần này, các nhà thiên văn học nghiên cứu sự phân cực của ánh sáng phát ra từ Vega và phát hiện ra một từ trường yếu trên bề mặt của nó. Điều này không gây ngạc nhiên lớn vì mọi người đều biết rằng sự chuyển động của các phân tử tích điện bên trong ngôi sao có thể sinh ra từ trường, và đây là cách mà từ trường mặt trời và trái đất được hình thành. Tuy nhiên, đối với những ngôi sao lớn hơn Mặt trời, như Vega, những khuôn mẫu lý thuyết sẽ không thể tiên đoán được cường độ cũng như cấu trúc của từ trường, vì vậy mà các nhà thiên văn không có đầu mối nào về cường độ của tín hiệu mà họ đang trông chờ. Sau nhiều nỗ lực không thành công trong những thập kỷ qua, độ nhảy cảm cao của NARVAL và sự cống hiến trọn vẹn trong chiến dịch quan sát Vega đã đưa đến một phát hiện đầu tiên thành công.
Cường độ từ trường của sao Vega khoảng 50 micro-tesla, rất gần giống với cường độ từ trường trên Trái Đất và Mặt trời. Phát hiện đầu tiên này đã mở ra con đường đi sâu nghiên cứu về từ trường ở những ngôi sao khổng lồ. Phát hiện này còn đưa ra giả thiết rằng từ trường có tồn tại nhưng chưa được phát hiện hết trên những ngôi sao giống như Vega, nhưng xa hơn và khó quan sát hơn. Những nhà thiên văn tin rằng khám phá này sẽ là bước quyết định để thấu hiểu về từ trường trong vũ trụ và ảnh hưởng của nó trong tiến hóa vũ trụ. Còn về Vega, nó bây giờ đã trở thành vật mẫu đầu tiên cho một lớp mới các ngôi sao có từ trường và chắc chắn sẽ tiếp tục lôi cuốn các nhà thiên văn học trong những năm tới.
Dịch từ http://www.sciencedaily.com/ (http://www.sciencedaily.com/releases/2009/06/090623111947.htm)
http://i417.photobucket.com/albums/pp254/cabella89/090623111947.jpg
Kính thiên văn Bernard-Lyot, trên đỉnh Pic du Midi de Bigorre (Pháp).
Vega là một ngôi sao nổi tiếng đối với các nhà thiên văn nghiệp dư và chuyên nghiệp. Cách Trái Đất 25 năm ánh sáng, nằm trong chòm Lyra, nó là ngôi sao sáng thứ 5 trên bầu trời, Nó được sử dụng như là một ngôi sao chuẩn để so sánh độ sáng. Vega to gấp 2 lần Mặt Trời và độ tuổi thì bằng 1/10. Bởi vì nó vừa sáng lại khá gần chúng ta nên Vega thường xuyên được quan sát và nghiên cứu nhưng nó vẫn luôn bộc lộ những diện mạo mới mỗi lần được quan sát với những dụng cụ quang học mạnh hơn.
Thời gian Vega quay quanh trục ngắn hơn một ngày trong khi Mặt trời thì phải mất 27 ngày. Lực li tâm khủng khiếp được gây ra bởi tốc độ quay chóng mặt này đã làm dẹt các đầu cực và sinh ra sự biến thiên nhiệt độ đến hơn 1000 độ C giữa vùng cực (ấm hơn) và vùng xích đạo trên bề mặt. Vega còn được bao quanh bởi một đĩa bụi có mật độ không đồng đều và có thể ẩn chứa sự có mặt của các hành tinh.
Lần này, các nhà thiên văn học nghiên cứu sự phân cực của ánh sáng phát ra từ Vega và phát hiện ra một từ trường yếu trên bề mặt của nó. Điều này không gây ngạc nhiên lớn vì mọi người đều biết rằng sự chuyển động của các phân tử tích điện bên trong ngôi sao có thể sinh ra từ trường, và đây là cách mà từ trường mặt trời và trái đất được hình thành. Tuy nhiên, đối với những ngôi sao lớn hơn Mặt trời, như Vega, những khuôn mẫu lý thuyết sẽ không thể tiên đoán được cường độ cũng như cấu trúc của từ trường, vì vậy mà các nhà thiên văn không có đầu mối nào về cường độ của tín hiệu mà họ đang trông chờ. Sau nhiều nỗ lực không thành công trong những thập kỷ qua, độ nhảy cảm cao của NARVAL và sự cống hiến trọn vẹn trong chiến dịch quan sát Vega đã đưa đến một phát hiện đầu tiên thành công.
Cường độ từ trường của sao Vega khoảng 50 micro-tesla, rất gần giống với cường độ từ trường trên Trái Đất và Mặt trời. Phát hiện đầu tiên này đã mở ra con đường đi sâu nghiên cứu về từ trường ở những ngôi sao khổng lồ. Phát hiện này còn đưa ra giả thiết rằng từ trường có tồn tại nhưng chưa được phát hiện hết trên những ngôi sao giống như Vega, nhưng xa hơn và khó quan sát hơn. Những nhà thiên văn tin rằng khám phá này sẽ là bước quyết định để thấu hiểu về từ trường trong vũ trụ và ảnh hưởng của nó trong tiến hóa vũ trụ. Còn về Vega, nó bây giờ đã trở thành vật mẫu đầu tiên cho một lớp mới các ngôi sao có từ trường và chắc chắn sẽ tiếp tục lôi cuốn các nhà thiên văn học trong những năm tới.
Dịch từ http://www.sciencedaily.com/ (http://www.sciencedaily.com/releases/2009/06/090623111947.htm)