PDA

View Full Version : Tàu con thoi Atlantis - Sứ mệnh nguy hiểm chưa từng có


goldenvtec
25-08-2012, 09:42 AM
Tàu con thoi Atlantis - Sứ mệnh nguy hiểm chưa từng có


Tàu con thoi Atlantis sẽ được phóng lên vào ngày 11-5, trong một sứ mệnh nguy hiểm chưa từng có: sửa kính viễn vọng không gian Hubble. Để xử lý rủi ro tàu Atlantis gặp vấn đề nghiêm trọng không thể đưa các phi hành gia trở về trái đất, Cơ quan Hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) đã chuẩn bị thêm tàu con thoi Endeavour sẵn sàng làm ?tàu cứu sinh?.

Chuyến cuối cùng sửa Hubble

Reuters dẫn thông báo của NASA cho biết, tàu Atlantis chở theo 7 phi hành gia sẽ được phóng lên từ Trung tâm Không gian Kennedy ở mũi Canaveral, Florida, lúc 18g01 GMT ngày 11-5.

Phi hành gia Scott Altman là chỉ huy sứ mệnh cuối cùng lên sửa Hubble dài 11 ngày này, gồm 5 chuyến đi bộ trong không gian để sửa chữa, nâng cấp giúp Hubble tiếp tục hoạt động ít nhất đến năm 2014. Sau năm 2014, Hubble sẽ được thay thế bằng kính viễn vọng không gian mới James Webb hiện đại hơn với camera siêu nhạy, có thể giúp vén màn bí ẩn nguồn gốc vũ trụ.

http://www.sggp.org.vn/dataimages/original/2009/05/images289762_11b.jpg
Kính viễn vọng Hubble (chụp từ tàu Discovery sau sứ mệnh bảo trì tháng 12-1999). Ảnh: NASA

http://www.sggp.org.vn/dataimages/original/2009/05/images289760_11c.jpg
Tàu Endeavour sẽ dùng tay robot nối với tàu Atlantis để giải cứu các phi hành gia. Ảnh: NASA

Theo SPACE.com, kính viễn vọng không gian Hubble được phóng lên năm 1990 với mục tiêu thám hiểm sâu hơn vào vũ trụ. Đây là dự án do NASA và Cơ quan Không gian châu Âu (ESA) hợp tác tiến hành, chủ yếu nhằm xác định sự giãn nở ngày càng nhanh của vũ trụ, các hố đen nằm ở các trung tâm của phần lớn thiên hà, các hành tinh sinh ra từ các vành đai bụi quanh các ngôi sao...

Theo kế hoạch lúc đầu, khoảng 3 năm có một ?chuyến thăm? Hubble nhưng đến nay đã 7 năm liền Hubble chưa được bảo trì. Hồi năm 2004, NASA đã quyết định ?buông?, không gửi tàu con thoi lên Hubble nữa nhưng sang năm 2005, bị áp lực của công chúng và giới khoa học nên NASA lại lên kế hoạch gửi một robot thay người lên bảo trì Hubble.

Đến tháng 9-2006, sau khi kế hoạch dùng robot không khả thi, NASA quyết định sẽ đại tu Hubble và chính thức thông báo sứ mệnh con thoi cuối cùng lên kính viễn vọng không gian này.

Chuẩn bị ?tàu cứu sinh?

Tàu Atlantis đối mặt nguy cơ các mảnh rác vũ trụ hoặc thiên thạch cực nhỏ làm tàu bị hỏng nghiêm trọng. Nguy hiểm cho tàu con thoi chính là lý do NASA đã hủy việc bảo trì Hubble từ năm 2004. Khi lên tới Hubble, nếu có sự cố, tàu Atlantis không thể đưa các phi hành gia đến Trạm Không gian quốc tế (ISS), nơi họ có thể ở lại nhiều tuần chờ trở về trái đất.

Lý do là Hubble ở quỹ đạo cao hơn quỹ đạo của ISS (khoảng 560km so với 360km) và có độ nghiêng khác nhau so với xích đạo trái đất. Nếu bị kẹt trong tàu Atlantis ở Hubble, các phi hành gia có tối đa 25 ngày trước khi hết không khí.

7 phi hành gia chuẩn bị lên sửa Hubble, đứng giữa là chỉ huy Altman. Ảnh: REUTERS

Theo AP, để xử lý rủi ro khi tàu Atlantis bị hư và không thể trở về trái đất, NASA đã chuẩn bị tàu Endeavour làm ?tàu cứu sinh?. Trong trường hợp NASA xác định tàu Atlantis bị hỏng không thể trở về, tàu Endeavour với 4 phi hành gia sẽ được phóng lên trong vòng một tuần để cứu các phi hành gia.

Hồi năm 1973, NASA cũng có kế hoạch tương tự khi bắt đầu chương trình trạm không gian đầu tiên nhưng tàu giải cứu chưa bao giờ được dùng.

Nếu Endeavour phải lên giải cứu, tàu sẽ dùng cánh tay robot dài 15m ?tóm? lấy tàu Atlantis. Các phi hành gia sẽ mặc trang phục đặc biệt và lần lượt qua tàu Endeavour để trở về.

Khó khăn nhất là xác định tàu Atlantis bị hư hại đến mức nào để quyết định giải cứu. Bởi nếu không sẽ đặt thêm 4 phi hành gia vào nguy hiểm và phải bỏ cả tàu Atlantis (dự tính cho rơi xuống Thái Bình Dương sau khi 7 phi hành gia đã qua tàu Endeavour.

Trả lời phỏng vấn AP, Altman, chỉ huy tàu Atlantis thừa nhận, nếu phải có sứ mệnh giải cứu, không có gì bảo đảm tàu Endeavour đúng giờ vì bão hoặc trục trặc động cơ vào giờ chót có thể làm hoãn việc phóng.

Sau 2 tháng đầu thử nghiệm, những hình ảnh từ Hubble trở nên lờ mờ, gây thất vọng. Nguyên nhân là một vết rạn chỉ bằng sợi tóc ở tấm gương chính của kính viễn vọng này. Năm 1993, NASA cho tàu con thoi chở các phi hành gia lên gắn thêm các thấu kính hiệu chỉnh để tăng độ nét và Hubble đã gửi về các hình ảnh tốt trong 16 năm qua. Sau đó các tàu con thoi còn lên bảo trì Hubble 3 lần nữa vào các năm 1997, 1999 và 2002. Tuy nhiên, sau vụ tàu con thoi Colombia bị nổ khi trở về trái đất hồi năm 2003, NASA đã tạm ngưng việc bảo trì Hubble.

Viquyen1988 (Theo www.sggp.org.vn)
Thienvanvietnam.org