PDA

View Full Version : Những vật thể già nhất vũ trụ chưa phát triển hoàn toàn.


dangquang1
25-08-2012, 09:05 AM
http://i232.photobucket.com/albums/ee83/anhminh3103/080428140351.jpg
Đây là một số hình ảnh của đài thiên văn Chandra X-ray về trung tâm của hai cụm sao, NGC 6397 và NGC 6121, nằm trong thiên hà của chúng ta. Nguồn tia X là một sự biểu lộ của tình trạng tiến hóa của mỗi cụm sao. Trong hình, đỏ, xanh lá, xanh da trời biểu thị cho mức năng lượng thấp, trung bình, cao của tia X được phát hiện bởi Chandra. NGC 6397 có một lượng dư rõ ràng nguồn tia X, cho thấy rằng nó ở tuổi trung niên, trong khi NGC 6121 vẫn còn trong tuổi trưởng thành. Credit: NASA/CXC/Northwestern Univ/ J.Fregau)

Một số các vật thể trong vũ trụ có thể vẫn còn trên con đường dài phát triển của mình, theo một nghiên cứu mới được thực hiện nhờ đài thiên văn Chandra X-ray của NASA. Những kết quả mới này cho thấy rằng những cụm sao hình khối cầu (Globular clusters) có thể chậm phát triển một cách đáng ngạc nhiên hơn những suy nghĩ trước đây.

Những cụm sao này bao gồm những chùm dày đặc một cách đáng kinh ngạc lên đến hàng triệu ngôi sao, được tìm thấy ở rìa của thiên hà, bao gồm thiên hà Milky Way của chúng ta. Chúng nằm trong số các vật thể già nhất được biết đến trong vũ trụ, với độ tuổi ước tính khoảng 9 đến 13 tỉ năm. Việc hiểu được bản chất của các cụm sao này là rất quan trọng khi chúng được cho rằng có chứa những ngôi sao đầu tiên hình thành trong một thiên hà.

"Nhiều năm qua, các cụm sao hình cầu được sử dụng như những phòng thí nghiệm tự nhiên tuyệt vời để nghiên cứu sự tiến hóa và tương tác giữa các ngôi sao", theo lời John Fregeau thuộc đại học Northwestern, người đã thực hiện nghiên cứu này. "Vì thế thật là tuyệt vời khi khám phá ra điều gì đó mà có thể mới và cơ bản về cách các cụm sao tiến hóa".

Quan điểm phổ biến là các cụm sao hình cầu trải qua ba giai đoạn tiến hóa, từ sơ khai đến trưởng thành, trung niên, và già. Nhiều năm qua, một suy nghĩ cho rằng hầu hết các cụm sao đều ở tuổi trung niên với một vài trong số đó sắp đi đến tận cùng của sự sống. Tuy nhiên, dữ liệu của Chandra cùng với những giả thuyết cho thấy rằng không đúng như thế.

Khi các ngôi sao đơn và kép tương tác với nhau trong trung tâm của cụm sao, thì một sao kép mới hình thành thay đổi khối lượng và phát ra tia X.

Từ những ngôi sao kép như vậy được chờ đợi được hình thành hầu hết ở thời kì trung niên của cụm sao và biến mất vào thời kỳ già, những nguồn tia X tương đối phát ra cho thấy những dấu hiệu về các cụm sao đang trong quá trình tiến hóa.

Một nghiên cứu mới bởi Fregeau về 13 cụm sao trong thiên hà chúng ta cho thấy rằng 3 trong số chúng có những nguồn tia X lớn bất thường, hoặc tia X đôi (X-ray binaries), điều này chứng tỏ các cụm sao này đang ở độ tuổi trung niên. Trước đây, những cụm sao này được xếp loại như những cụm sao già bởi vì chúng tập trung sát các ngôi sao ở trung tâm của nó, một cách thức khác kiểm tra tuổi được sử dụng bởi các nhà thiên văn học.

Một sự liên qua là hầu hết các cụm sao, bao gồm 10 cụm sao khác trong nghiên cứu của Fregeau, đều không phải ở độ tuổi trung niên như những suy nghĩ trước đây, và thật sự chúng đang ở giai đoạn trưởng thành.

"Những vật thể này rất đáng chú ý, chúng được cho rằng nằm trong số những vật thể già nhất của vũ trụ, có thể là phát triển chưa hoàn toàn", Fregeau, có bài viết trên tờ The Astrophysical Journal, cho hay. "Điều này có lẽ đưa ra một thay đổi quan trọng trong suy nghĩ về trạng thái tiến hóa hiện tại của các cụm sao".

Nếu được xác nhận, kết quả này sẽ giúp hòa hợp những nhận xét khác với những giả thuyết hiện tại về mật độ tập trung các ngôi sao ở trung tâm trong hầu hết các cụm sao đã tiến hóa được nhất quán là chúng ở độ tuổi trung niên. Những giả thuyết khác cho rằng nó có thêt mất nhiều thời gian hơn tuổi của vũ trụ hiện giờ cho các cụm sao đạt tuổi già.

Bên cạnh những tiến bộ trong sự hiểu biết về sự tiến hóa cơ bản của các cụm sao, kết quả này đưa ra những gợi ý cho sự hiểu biết về những tương tác sao trong những môi trương dày đặc như thế. Nó cũng xóa bỏ sự cần thiết cho những cơ cấu kỳ quặc - một vài sự liên quan đến hố đen - chúng được cho rằng có thể ngăn cản các cụm sao trung niên trở thành cụm sao già.

"Một số viễn cảnh kỳ quặc, bao gồm một số của chính tôi, được viện dẫn để cố gắng hiểu những gì quan sát được và cứu những giả thuyết lạc hậu:, Fregeau cho hay. "Nếu kết quả này bị trì hoãn, chúng tôi sẽ không phải lo lắng về những viễn cảnh kỳ quặc nữa".

Thời kì trưởng thành (adolescence) cho một cụm sao được sử dụng để miêu tả một giai đoạn sau khi hình thành cụm sao khi mà các ngôi sao gần trung tâm của cụm sao bị hút vào trong. Trung niên (middle age) thì liên quan tới giai đoạn khi các tương tác gần trung tâm của cụm sao ngăn cản nó khỏi bị thu hẹp. Cuối cùng, tuổi già (old age) miêu tả khi các cặp sao ở trung tâm cụm sao biến mất và trung tâm cúm sao thu hẹp dần vào trong.

29/4/2008
(Theo Sciencedaily.com)
http://www.sciencedaily.com/releases/2008/04/080428140351.htm

Anh Minh -PAC.News