PDA

View Full Version : Người thầy thắp lửa thiên văn


thanhhacfurniture
25-08-2012, 10:45 AM
Người thầy thắp lửa thiên văn


Có một đề tài từ VN đã làm lay động ban giám khảo, được chọn lựa đưa vào hội nghị thiên văn quốc tế tại Ấn Độ (Unesco và Hiệp hội Thiên văn quốc tế tổ chức).

Đề tài được xếp báo cáo đầu tiên trong nhóm ?Giáo dục thiên văn và khoa học không gian?.

Tác giả đề tài ?Giáo dục thiên văn và khoa học không gian trong nhà trường trung học ở VN? là thầy Nguyễn Thành Tương, giáo viên vật lý và thiên văn Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong (TP.HCM). Mấy năm nay, người thầy này đã khơi mào môn thiên văn cho học trò, là người khởi xướng cho học trò chế tạo hỏa tiễn, là tác giả bản đồ xoay sao di động...

http://thienvanbachkhoa.org/image_upload/out.php/i283_204587.jpg
Thầy Tương hướng dẫn học sinh sử dụng bản đồ sao để chuẩn bị quan sát bầu trời đêm ở Madagui - Ảnh: T.N.T.

Căn phòng của thầy giáo Tương toàn những ?món độc? thuộc về thiên văn: bản đồ thiên văn, bản đồ mô hình các hành tinh trong hệ mặt trời, bản đồ dải Ngân hà và vũ trụ... Những tài liệu cập nhật mới nhất này có được là do trên chục năm nay, thầy Tương là khách hàng ruột và trở thành thành viên tạp chí National Geographic.

Thiên văn là môn học hiếm ở VN (hiện đang thí điểm ở Trường chuyên Lê Hồng Phong) nên thầy giáo luôn phải tự mày mò tài liệu như thế. Một phần thầy Tương được sự giúp sức của TS Quốc Hà (ĐH Sư phạm), phần còn lại là ?tự thân vận động?: săn lùng trên Internet, các tạp chí, các loại sách.

Người thầy luôn chịu khó thiết kế những tài liệu giúp học trò hiểu bài nhanh và sâu này (thầy chính là tác giả phần mềm ?Hoạt hình quay chậm? giảng dạy những lý thuyết khó nuốt môn vật lý, đoạt giải thưởng Võ Trường Toản trước đây) chính là tác giả chiếc bản đồ thiên văn xoay. Đây là công trình công phu thầy trò hì hụi làm trong nhiều tuần để bất kỳ một người ?ngoại đạo? nào chỉ trong ba phút có thể tìm ra các loại sao trên trời vào đúng ngày giờ mình muốn.



Một đoàn chuyên gia cao cấp của Cơ quan Không gian quốc gia Nhật Bản JAXA đến VN, tới thăm Trường Lê Hồng Phong. Bà chuyên gia Takemi Chiku và thầy Tương gặp nhau ở nhiệt huyết truyền đạt kiến thức thiên văn cho thế hệ sau. Từ Nhật, VCD mô tả chi tiết học trò Nhật làm hỏa tiễn đã được gửi tới VN.

Học trò Lê Hồng Phong trong tiết học thiên văn với thầy Tương hứng thú vô cùng. Thầy trò rủ nhau ra sân Lam Sơn (TP.HCM) chế tạo hỏa tiễn, cho hỏa tiễn bay lên, bung ra một chiếc dù điệu nghệ. Video về trò chơi này lại được gửi ngược qua Nhật như một cái bắt tay.

Cũng từ cầu nối này, thầy Tương nhận được lời mời từ Hội nghị thiên văn quốc tế gửi đề tài tham dự. Có trên 7.000 đề cương được gửi đến từ khắp nơi trên thế giới, trong đó có đề tài từ nhiều giáo sư, tiến sĩ đầu ngành Cơ quan Hàng không - không gian Nasa của Mỹ. Đề tài của thầy Tương là một trong 1.713 đề cương được chọn.

Phân ban ?Giáo dục thiên văn và khoa học không gian? của hội nghị sắp xếp người VN Nguyễn Thành Tương sẽ báo cáo đầu tiên kèm phần chất vấn của người tham dự. ?Băn khoăn của tôi là các thành viên khác toàn tiến sĩ, giáo sư, những người đầu ngành về thiên văn...?, thầy Tương gửi câu hỏi tới hội nghị. Lập tức email trả lời cho biết phân ban giáo dục rất chú trọng việc ứng dụng môn thiên văn cho lứa tuổi HS mà việc làm của Trường Lê Hồng Phong, VN là một trong số ít những nước đang phát triển làm được.

Người thầy giáo mà từ nhỏ trong những ngày tản cư kháng chiến ở Phú Thọ đã được các bác nông dân đêm đêm chỉ lên trời cho biết đâu là sao cày, sao thần nông...; sao nào lên thì canh tác, sao nào lên thì gieo mạ, nhóm lên một chất lửa kỳ lạ đối với thiên nhiên, thiên văn...

Ngày nay, thầy giáo Tương lại truyền cho học trò tầm quan trọng của thiên văn và xa hơn là khoa học không gian. Chỉ tay mở cho xem những đoạn video, những hình ảnh do mình quay, chụp về nhóm học trò đang thiết kế hỏa tiễn, đang đo bóng cây gậy cắm xuống đất vào trưa xuân phân tìm ra vĩ độ; nhóm thì làm đồng hồ mặt trời cùng với đồng hồ đeo tay tìm kinh độ của thành phố. ?Môn học này dạy cho học sinh từ cấp hai ở các nước Asean? - thầy Tương nói.

Với thầy giáo Tương, với khởi đầu đưa thiên văn đến với học trò, ngành khoa học không gian sẽ được chú ý đến ở VN trong tương lai. Mà hội nghị thiên văn lần này khi có người VN tham dự sẽ là cầu nối để quốc tế biết đến VN, bắt tay hỗ trợ, trao đổi những thành tựu nghiên cứu lâu đời ở các nước với sự mới mẻ trong truyền đạt môn này cho học trò ở VN.

Chợt thấy khuôn mặt người thầy giáo có nỗi ưu tư. Mặc dù đã được ban tổ chức hỗ trợ ưu đãi, nhưng số tiền 3.600 USD chi phí đi lại, ăn ở trên một tuần hội nghị không phải là nhỏ với một giáo viên như thầy giáo Tương. Ngặt một nỗi chưa đầy tuần lễ nữa (trung tuần tháng bảy), những người tham dự hội nghị đã phải trả lời có hoặc không cho ban tổ chức.

Nguồn: Tuổi trẻ Online